Annemieke en de Smarties

Photo Hall 1933-1980 - Artistieke opzet

De onderneming was puur commercieel. In de periode 1933-1980 fotografeerden tientallen ‘operateurs’ van de firma Photo Hall vakantiegangers aan de Belgische kust. Het gebeurde ‘en passant’ tijdens het flaneren op de dijk, of kort poserend, alleen of in groep. De operateurs kregen opdracht om elke foto te vullen met helder afgebeelde mensen in vakantiestemming. Het moest snel gaan. Want vakantiegangers zijn vaak wantrouwig en ongeduldig. Komt daarbij dat de operateurs veel foto’s wilden maken én verkopen, want veel foto’s betekenden veel geld.

Maar foto’s leiden een eigen leven. Als we ze nú opnieuw ontdekken krijgen ze een andere verschijning. Letterlijk ook: de zwart-witfoto’s verbleekten en de kleurfoto’s kregen een paarse tint. Bij nader toezien is ook de houding van de mensen in beeld opvallend. De foto toont hoe vakantiegangers zich gedroegen oog in oog met de ‘vreemde’ naamloze operateur. De foto’s van Photo Hall werden niet gemaakt in de intimiteit van een fotostudio of door de vader met zijn amateurfototoestel, maar door een professionele fotograaf in de volle openbaarheid van de dijk en het strand tijdens de vakantiemaanden. We zien portretten van een gedempte theatraliteit die anders is bij kinderen, jongeren, vaders, moeders en huwbare dochters.

De operateur kreeg een gespecialiseerde opleiding. Ofwel fotografeerde hij haastig de wandelende vakantiegangers. Ofwel gaf hij instructies bij het poseren. Het haastig fotograferen was een technisch hoogstandje met handige Leica’s. De operateur leerde met het blote oog het licht te meten en zonder telemeter de afstand in te stellen, alles in functie van de snelheid. Pas na enkele duizenden opnamen verwierf hij die vaardigheid. Als de vakantiegangers toch wilden poseren gaf hij daarbij instructies. Het verwekte een zekere - soms potsierlijke - theatraliteit. Bij jonge vrouwen, bijvoorbeeld, moesten de borsten en billen geaccentueerd worden en de oksels vrijgemaakt. Het was een illusie. Weinig vrouwen gaven zich bloot. De foto’s van een gezin moesten een hechte band insinueren, met de lichamen dicht bijeen. Ook dat lukte maar half. Uiteindelijk is de houding van de mensen in beeld vaak dubbel en daardoor, voor de kijker, ook dubbel interessant.

Daags na de opname waren de foto’s - met een ticket - te bezichtigen en te koop in het plaatselijke Photo Hall winkeltje. De niet verkochte foto’s werden na het seizoen vernietigd. Nog altijd zijn er zeker meer dan een miljoen Photo Hall-foto’s in omloop. Ze zitten verscholen in dozen en albums van vele Belgische gezinnen.

Museum Sincfala (Knokke-Heist) brengt in het kader van het Internationaal Fotofestival een spannende selectie van Photo Hall-foto’s. De tentoonstelling is er niet in de eerste plaats om nostalgie op te wekken, ze toont portretten van mensen in bijzondere omstandigheden, altijd weer anders, vaak met zichtbaar dubbele signalen. Het is een interessante brok Belgische fotografiegeschiedenis.

Johan De Vos
Curator

Inleiding - Oproep - Artistiek opzet - Foto’s van bruikleengevers